بحران آب و خشکسالی هر روز ابعاد تازه‌تری می‌گیرد، بسیاری از فعالان محیط‌زیست و منابع آب نسبت به وضعیت آب هشدار می‌دهند و می‌گویند زنگ خطر مصرف آب در ایران خیلی وقت است به صدا در آمده است، علیرغم هشدارهای مکرر اما گویا مسئله بحران آب نه تنها برای مردم که برای خیلی از مسئولان جدی نیست.
«هنوز خیلی‌ها بحرانی بودن مسئله آب را باور ندارند.» بی‌شک این عدم باور به ضرر همه مردم ایران تمام می‌شود. بیش از هر زمان دیگری به مصرف بهینه آب نیاز است.
قائم‌مقام امور آب و فاضلاب بردسکن در همین خصوص گفت: تعرفه‌های ناچیز و بسیار اندک آب در بخش شرب، کشاورزی و صنعت یکی از دلایل مهم مصرف بی‌رویه آب است.
محمد صادقی با بیان اینکه با این نوع قیمت‌گذاری آب، عملاً آن را تاراج می‌کنیم، اظهار کرد: اینکه چرا علیرغم تأکید کارشناسان اما انگار مردم متوجه عمق بحران آب نمی‌شوند جای سؤال دارد.
وی با اشاره به اینکه ابعاد بحران آب هر روز گسترده‌تر می‌شود، افزود: بحران آب واقعیت تلخی است که هنوز نه تنها خیلی از مردم که مسئولان هم به آن پی نبردند و به طور جدی باورش نکردند.
قائم‌مقام امور آب و فاضلاب بردسکن بیان کرد: بر اساس گزارش‌ها ما کشوری هستیم که در کمربند خشک دنیا واقع شده‌ایم، در بهترین شرایط متوسط بارندگی که حاصل می‌شد حدود ۲۵۰ میلیمتر بارندگی در سال و سالانه حدود ۴۱۰ میلیارد متر مکعب ریزش جوی ناشی از بارندگی‌ها در سطح کشور داشتیم که دو سوم آن تبخیر می‌شد.
وی با بیان اینکه در ایران سه برابر متوسط دنیا تبخیر آب داریم، بارندگی ایران را یک سوم متوسط بارندگی در دنیا اعلام کرد و گفت: فقط حدود یک سوم از حجم ریزش‌های جوی، به عنوان منابع آبی تجدیدپذیر است.
خشکسالی‌های پیوسته در یک دهه اخیر
صادقی عنوان کرد: این رقم با توجه به خشکسالی‌های منقطع دو دهه اخیر کاهش یافته است. اکنون میانگین بارندگی سالانه کشور به کمتر از ۲۲۰ میلی متر و روان آب ناشی از بارندگی هم به ۵۰ تا ۷۰ درصد کاهش پیدا کرده است؛ البته یک دهه است که این خشکسالی‌ها پیوسته شده‌اند.
وی اذعان کرد: خراسان رضوی و شهرستان بردسکن نه تنها از این وضعیت مستثنی نبوده بلکه اوضاع بسیار وخیم‌تر از این است، به نحوی که از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون در شهرستان ۷.۸ میلیمتر بارندگی داشته‌ایم که نسبت به سال زراعی گذشته ۷۰ درصد و نسبت به دوره آماری ۸۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
قائم‌مقام امور آب و فاضلاب بردسکن اظهار کرد: هرچند این مسائل مدت‌هاست از سوی کارشناسان منابع آب مطرح می‌شود، اما در سیاست‌گذاری‌های توسعه کشور، به خصوص در بخش کشاورزی کمتر به این نظرات و دیدگاه‌های کارشناسی توجه شده است.
وی با بیان اینکه اکنون بیش از ۹۰ درصد آب کشور و به تبع شهرستان هم به روش‌های غیر کارشناسی و غرقابی در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، گفت: کارشناسان بخش آب و فاضلاب همیشه بر افزایش تعرفه‌ها برای کاهش مصرف آب تأکید داشته و دارند.
تعرفه‌ها متناسب با شرایط خشکسالی و بحران آب نیست
صادقی افزود: علیرغم اینکه از سال‌ها قبل تعرفه‌هایی در نظر گرفته شد تا میان کسانی که رعایت الگوی مصرف را دارند با کسانی که بی‌رویه مصرف می‌کنند تفاوتی وجود داشته باشد و کسانی که مصرف بیشتر دارند هزینه خیلی بیشتر بدهند، اما در اکثر مواقع به دلیل نگاه حمایتی خاصی که در دولت‌ها بوده موضوع به جد مورد پیگرد قرار نگرفته و این افزایش تعرفه ناچیز در نظر گرفته شده است.
وی با اشاره به اینکه اگر متناسب با شرایط خشکسالی و بحران آب تعرفه‌ها را تعریف نکنیم وضعیت خیلی بحرانی‌تر از اکنون می‌شود، اذعان کرد: بحران روز به روز تشدید می‌شود، وقتی در کشاورزی برای هزینه آب بهایی پرداخت نمی‌شود دیگر کشاورز نیازی به صرفه‌جویی نمی‌بیند و توجهی به درست و بهینه مصرف کردن ندارد در حالی که این اقدام به صلاح نیست و عملاً به بحران آب در ایران و منطقه بردسکن دامن می‌زند.
قائم‌مقام امور آب و فاضلاب بردسکن خاطرنشان کرد: هرچند برای تأمین یک لیتر آب شرب از طریق سدها رقم‌های زیادی هزینه می‌شود، اما نه تنها هزینه تأمین آب از مصرف کننده گرفته نمی‌شود بلکه با قیمتی نازل‌تر عرضه می‌شود در صورتی که هیچ جای دنیا این گونه به آب نگاه نمی‌کنند.
آب یک محصول ملی است
وی ادامه داد: متأسفانه سیاست‌گذاران ما در مجلس و دیگر نهادهای سیاست‌گذار عملاً برای آب رقمی قائل نبوده و نیستند، علیرغم اینکه استراتژیک‌ترین منبع حیاتی در کل دنیا آب است ولی ما با این منابع استراتژیک چنین می‌کنیم.
صادقی همچنین گفت: از طرفی سیاست‌گذاری‌های حوزه اشتغال هم بر این بحران آب دامن زده است، به جای اینکه سیاست‌های اشتغال‌زایی را بر اساس یک آمایش سرزمینی انجام دهیم بدون هیچ بررسی در این زمینه به افزایش سطح اشتغال در بخش کشاورزی و توسعه دامداری‌ها در روستاها اقدام کردیم.
وی افزود: عمده وزن اشتغال در چند دهه گذشته در بخش کشاورزی بوده است، از سویی تفکر اینکه باید در همه حوزه‌های محصولات کشاورزی خودکفا باشیم درست نیست زیرا شرایط اقلیمی و طبیعی ما و محدودیت منابع آبی چنین اجازه‌ای را به ما نمی‌دهد.
قائم‌مقام امور آب و فاضلاب بردسکن با بیان اینکه آب یک محصول ملی است، گفت: کشت‌هایی مانند جالیز، چغندر، طالبی، هندوانه و… مصرف آب بالایی دارند، می‌توان به جای کشت این محصولات که سم مهلکی برای منابع آب کشور هستند این‌ها را از خارج وارد کرد و در حوزه‌های دیگر محصولاتی که نیاز به مصرف بالای آب ندارد را کشت نموده و به خارج صادر کنیم تا بتوانیم با این ارز منابع مورد نیاز را تأمین کنیم.
وی با بیان اینکه به این روش در جهان می‌گویند تجارت آب مجازی اظهار کرد: همچنین در بخش توسعه صنعتی هم صنعتگر برای تولیدش در بخش‌های مختلف هزینه می‌کند، اما هزینه مصرف آب بسیار اندک و ناچیز است.
افزایش تعرفه‌های آب به کاهش مصرف آب کمک خواهد کرد
صادقی افزود: هزینه آب مصرفی برای صنعتگران یک هزارم دیگر اقلام مواد مورد نیاز در تولید است، در حالی که قیمت آب شرب و صنعتی و کشاورزی در کشورهای اروپایی که چندین برابر ما بارندگی دارند چند برابر قیمت آب در ایران است.
وی ادامه داد: افزایش تعرفه‌های آب در بخش‌های مختلف بی‌شک به کاهش مصرف آب کمک خواهد کرد. علیرغم اینکه پایین بودن قیمت آب نقش مؤثری در افزایش استفاده از آن دارد اما این تنها عامل نیست.
قائم‌مقام امور آب و فاضلاب بردسکن گفت: عوامل متعدد دیگری در شکل‌گیری و گسترش بحران آب در ایران مؤثر است که از آن جمله می‌توان به تغییر الگوی کشت اشاره کرد، دولت باید متناسب با بارش هر منطقه یک برنامه‌ریزی جدیدی برای مصارفش تدوین کند.
منبع: ایسنا
