مریم رشیدخانی؛ مدیر مسئول توسعه سبز
اسفندماه گذشته و زمانی که کارهای نهایی شماره پیشین نشریه توسعه سبز را انجام می‌دادیم هم‌زمان با شروع بحران شیوع ویروس کرونا بود زمانی که دلواپس بودیم که آیا این ویروس تا عید نوروز ادامه پیدا می‌کند یا نه؟
اکنون حدود ۸ ماه از آن زمان گذشته است و گویا سبک و زندگی سال گذشته خاطره شده است، آینده نامعلوم بیماری از یک‌طرف و به طبع مشکلات متعددی که بیماری ایجاد کرده است و همچنین مشکلات اقتصادی ناشی از آن، نوعی سردرگمی برای اکثر مردم جهان ایجاد کرده است.
باید بپذیریم که کرونا حاصل اعمال انسان‌ها و بی‌احترامی به محیط‌زیست است؛ وقتی زیستگاه‌های جانوران و گیاهان را تخریب می‌کنیم و به‌نوعی فاصله انسان با جانوران کاسته می‌شود باعث شیوع بیشتر بیماری‌های ناشناخته مشترک بین انسان و حیوانات می‌شود.
چه بسیار گیاهان و جانورانی که به‌نوعی سد بسیاری از بیماری‌ها هستند که نبود آن‌ها باعث از بین رفتن موانع می‌شود.
برنامه‌های غذایی عجیب و خوردن جانداران غیر نامتعارف که این روزها همگی عامل اصلی انتشار کرونا می‌دانیم و افزایش بی‌رویه جمعیت کره زمین و کمبود منابع غذایی، پرورش بی‌دلیل برخی جانداران برای مصارف غیرضروری نظیر پوست و خز، باعث می‌شود انسان‌ها و جانوران بیشتر با هم در ارتباط باشند و نتیجه آن افزایش بیماری‌های شناخته و ناشناخته جدید؛ گواه آن‌هم آنفولانزای مرغی، جنون گاوی؛ تازه از حیواناتی که هزاران سال در کنار انسان‌ها زیسته‌اند.
عدم احترام به محیط‌زیست و پیگیری ماجراجویی‌ها، دنبال کشف منابع جدید بخصوص معدنی و کشاورزی و تخریب منابع طبیعی درنتیجه کوچ جانوران از زیستگاه‌های بومی و یا از بین رفتن آن‌ها و حتی جابجایی خاک که ممکن است باعث شود تا باکتری‌ها و موجودات ذره‌بینی ناشناخته نمایان و گسترش یابند.
آلاینده کردن محیط‌زیست چه هوا، چه آب و از همه مهم‌تر پخش مواد غیر بازیافتی در طبیعت که معلوم نیست آیا باعث ایجاد، جهش و پخش ویروس‌ها و درنتیجه بیماری‌های جدیدنمی‌شوند؟!
پسماندهایی که در طبیعت رها می‌شود و یک جاندار از آن استفاده می‌کند آیا باعث مشکلات جدید نمی‌شود؟ آیا این احتمال وجود ندارد که خوردن و تماس با زباله باعث به وجود آمدن میکروب‌ها یا انگل‌های جدید و یا جهش ویروس‌ها شود؟
به‌راستی پسماندهایی که مواد تشکیل‌دهنده آن‌ها غیربومی مناطق زیست‌محیطی هستند آیا با مواد بومی ترکیبات جدیدی ایجاد نمی‌کنند؟ به بدن جانداران بومی نفوذ پیدا نمی‌کند و تاثیرات آن چه خواهد بود؟ موارد گفته شده خارج از تخصص بنده است ولی بدیهیاتی است که دانشمندان متخصص به‌راحتی می‌توانند آن را اثبات کنند.
البته می‌توان ویروس کرونا را با مشکلات محیط‌زیست به‌نوعی دیگر بررسی کرد: روزانه چندین هزار انسان جان خود را در اثر آلوده شدن به ویروس کرونا از دست می‌دهند همه هر روز به دنبال آمار جان‌باختگان هستیم و برای آن‌ها بسیار غمگین می‌شویم از طرف دیگر هم همگی کم یا زیاد سعی می‌کنیم نکات بهداشتی را رعایت کنیم و فاصله خود را با این ویروس حفظ کنیم. حتما این را هم می‌دانیم روزانه چند نفر به خاطر آلودگی‌های زیست‌محیطی در دنیا جان خود را از دست می‌دهند!!! نظیر آلودگی هوا، آلودگی آب، سموم و رخدادهای طبیعی ناشی از تخریب محیط‌زیست؛ کدام مرگ‌ومیر بیشتر است؟
باید باور کنیم که مرگ‌های زودهنگام همگی ریشه در طبیعت دارند، امروز حفظ محیط‌زیست یک کار فانتزی نیست بلکه امری ضروری است و بر همگی ما واجب است. وقتی کرونا همین بیرون رفتن ساده را از ما گرفته است و اکثر زمان‌ها مراعات می‌کنیم پس بپذیریم که تخریب محیط‌زیست هم خطرات بسیاری دارد و با خودداری از رفتن به مناطق حمایت شده، کنترل مصرف منابع و تلاش در رعایت شیوه‌های زیست‌محیطی حداقل اگر به فکر محیط‌زیست نیستیم به فکر زندگی سالم‌تر و عمر طولانی‌تر خود، آشنایان و نزدیکانمان باشیم.
۴ دیدگاه ها