با خانم مهندس عبدی مدیر پایش هلدینگ سیمان فارس و خوزستان گفت‌و گویی داشتیم که در ادامه مطالعه می کنید.
لطفا جهت آشنایی خوانندگان خود، سمت و سوابق کاری را معرفی نمایید؟
فریبا عبدی؛ دارای مدرک مهندسی منابع طبیعی گرایش محیط‌زیست و کارشناسی ارشد مدیریت محیط‌زیست و ایمنی (HSE) هستم. ۱۰ سال مسئول محیط‌زیست سیمان خاش و در حال حاضر مسئول دفتر پایش زیست‌محیطی هلدینگ سیمان فارس و خوزستان می‌باشم و حدود پنج سال است که در این سمت فعالیت دارم.
مختصری از عملکرد محیط‌زیست مجموعه فارس و خوزستان را شرح دهید؟
هلدینگ سیمان فارس و خوزستان از بزرگ‌ترین هلدینگ‌های سیمانی کشور است و همواره در دوره‌های مختلف به حفظ محیط‌زیست متعهد بوده است. خوشبختانه مدیران ارشد مجموعه همواره به حفظ محیط‌زیست و رعایت الزامات قانونی زیست‌محیطی تاکید داشته‌اند. به‌منظور این امر منشور برنامه‌ها و اقدامات اصلاحی زیست‌محیطی مطابق با الزامات و قوانین زیست‌محیطی کشور تهیه و به واحدهای تابعه جهت اجرا ابلاغ شد. اجرای این برنامه‌ها و اقدامات به‌طور مرتب توسط هلدینگ پایش می‌شود. نتیجه تعامل بین دفتر محیط‌زیست هلدینگ و مدیران محیط‌زیست در واحدهای تابعه، دریافت جوایز صنعت سبز (تندیس زرین و سیمین) طی سال‌های اخیر بوده است.
در سال ۱۳۹۶ واحدهای سیمان ارومیه، خاش و فارس نو موفق به دریافت تندیس زرین صنعت سبز (صنعت برگزیده سبز در سطح کشور) و واحدهای سیمان نی‌ریز، شاهرود، قائن، بهبهان، خوزستان، خزر، فارس، خاکستری ساوه و دورود تندیس سیمین صنعت سبز را دریافت کرده‌اند. همه در مجموعه فارس و خوزستان معتقد هستیم که همواره در صنعت باید همگام با طبیعت بود.
وقتی از مشکلات محیط‌زیستی صنعت سیمان صحبت می‌شود اولین چیزی که همیشه مطرح می‌شود گردوغبار و گازهای آلاینده است در این مورد واحدهای مجموعه فارس و خوزستان چه کارهایی انجام داده‌اند؟
برعکس، سیمان یک صنعت دوستدار محیط‌زیست است. در این صنعت دورریزهای دیگر صنایع به کالای باارزش سیمان تبدیل می‌شود و این یک ارزش است. در سیمان از تجهیزات و ماشین‌آلات مختلف برای غبارزدایی استفاده می‌شود. سیمان فارس و خوزستان اولین شرکت سازنده انواع فیلتر را در کشور ایجاد نمود که تحت لیسانس شرکت‌های صاحب‌نام خارجی فعالیت می‌کند. تقریبا خروجی دودکش همه کارخانه‌های سیمان تابعه در حد استاندارد فعلی می‌باشد و تلاش همکاران جهت بهبود وضع موجود است. در ضمن با اقداماتی جهت کاهش مصرف کلینکر سعی در تولید محصولاتی ساده و سازگار با محیط‌زیست نموده‌ایم و جزو برنامه‌های آتی نیز می‌باشد.
همچنین ما طبق الزامات زیست‌محیطی کشور ملزم به نصب سیستم پایش لحظه‌ای ذرات معلق خروجی از دودکش اصلی کارخانه هستیم. در حال حاضر کلیه دودکش‌های اصلی واحدهای تابعه مجهز به سیستم پایش لحظه‌ای (Online Monitoring) هستند. اطلاعات خروجی این سیستم‌ها توسط ادارات محیط‌زیست قابل رصد و کنترل است. به‌غیراز آن ما در دفتر پایش زیست‌محیطی هلدینگ، روزانه این سیستم‌ها را پایش و در صورت مغایرت با استانداردهای زیست‌محیطی به واحد مرتبط جهت انجام اقدامات فنی لازم اعلام می‌نماییم.
کلیه این اقدامات نشان‌دهنده تعهد و علاقه‌مندی مجموعه به حفاظت از محیط‌زیست پیرامون کارخانه‌های سیمان می‌باشد.
خیلی کارشناسان محیط‌زیست معتقد هستند که سیستم فیلتراسیون کارخانه‌های سیمان به‌درستی کار نمی‌کند و گردوغبار در اطراف کارخانه‌ها مشاهده شده است؟
اولا هر کارخانه سیمانی فعالیت اقتصادی دارد؛ در فرآیند تولید سیمان ابتدا مواد اولیه پودر می‌گردد و سپس وارد سیستم پخت می‌شود و برای موادی که به این مرحله می‌رسند هزینه‌ای متحمل می‌شود لذا به ضرر تولیدکننده است که محصول تولیدی آن وارد محیط اطراف شود؛ در ثانی برای سیستم فیلتراسیون کارخانه‌ها از بهترین تجهیزات روز دنیا استفاده و برنامه تعمیرات و نگهداری از آن‌ها جهت اطمینان از عملکرد مطلوب سیستم‌ها همواره موردتوجه بوده است؛ ثالثا سیستم پایش آنلاین خروجی دودکش در کارخانه‌ها وجود دارد که به‌طور مستمر اطلاعات خروجی دودکش‌ها را نمایش می‌دهد.
همان‌طور که در سوال قبل گفتم همیشه در صنعت سیمان بحث آلایندگی هوا مطرح بوده است؛ می‌دانیم که واحدهای سیمانی دارای معادن هستند و معادن هم مشکلات خاص خود نظیر تغییر اکوسیستم و تخریب محیط‌زیست و همچنین باطله‌های معدنی را دارند لطفا توضیحاتی در این مورد و عملکرد مجموعه خود بیان نمایید؟
همان‌طور که گفتید اکثر کارخانه‌های سیمان از معادن برداشت دارند. همه معادن جهت برداشت باید از وزارت صنایع و معادن و نیز سازمان حفاظت محیط‌زیست تاییدیه¬های لازم را اخذ نمایند و بعدازآن عملیات برداشت انجام می‌شود. پس به‌طور حتم قبل از برداشت توسط واحد تولیدی، بررسی‌های لازم ازلحاظ عدم تغییر اکوسیستم منطقه انجام شده است. بااین‌حال در این مورد هم مجموعه هلدینگ تامین و فارس و خوزستان تلاش کرده است تا مطابق اصول و استانداردها عمل نماید تا به نحوی این کار انجام بشود که به طبیعت منطقه آسیبی نرساند. علاوه بر آن طرح جامع مدیریت زیست‌محیطی معادن در کلیه واحدهای تابعه تهیه و در حال اجرا است و طبق این سند برنامه‌های اجرایی مرتبط با معادن هر واحد تعریف شده است.
یکی از مواردی که واحدهای صنعتی همواره ازنظر محیط‌زیست مورد تاکید است مسئله آلودگی آب است البته در مورد صنعت سیمان مسئله‌ای در این مورد مطرح نشده است یا من نشنیده‌ام؟ لطفا نظر خود را در این مورد بیان نمایید؟
با توجه به اینکه ما فاضلاب صنعتی در فرایند تولید سیمان نداریم مسئله آلودگی آب را نداریم. بااین‌وجود به‌منظور کنترل آلودگی آب و خاک ناشی از فاضلاب بهداشتی، سیستم تصفیه فاضلاب بهداشتی در کارخانه‌ها نصب و مورد بهره‌برداری قرارگرفته و خروجی آن عموما برای آبیاری فضای سبز کارخانه استفاده می‌شود.
مهم‌ترین بحثی که در صنعت سیمان کشور و حتی دنیا به آن پرداخته می‌شود RDF یا استفاده از زباله و ضایعات بجای سوخت است؛ که موافقان و مخالفان خود را دارد برخی افراد معتقدند آلایندگی و تصاعد گازهای مضر بیشتری از سوخت‌های فسیلی دارد ولی برخی نیز معتقدند فواید آن از ضررهایش بیشتر است نظر شما چیست؟
استفاده از سوخت‌های جایگزین در دیگر کشورها رواج دارد. دولت‌ها برای استفاده از زباله‌های شهری برنامه‌ریزی نموده‌اند و به کارخانه‌های مصرف‌کننده آن یارانه پرداخت می‌نمایند. این اقدام به دلیل عدم استقبال دولت برای اعطای مشوق و گران بودن استفاده از آن نسبت به سوخت‌های مصرفی بلا اقدام باقی مانده است. برای استفاده از سوخت‌های زباله شهری نیاز به سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی است که میزان آن برای یک واحد یک‌میلیون تنی و برای ۱۵ درصد مصرف زباله شهری به سه میلیون دلار بالغ می‌سازد که چنین اعتباری با توجه به شرایط رکود سیمان در اختیار نیست.
امروزه کشورهای توسعه‌یافته سرمایه کلانی در انرژی‌های تجدید پذیر و پاک انجام داده‌اند. انرژی فسیلی در ایران بسیار ارزان است و از طرف دیگر تجهیزات انرژی‌های تجدیدپذیر بسیار هزینه‌بر است که این سبب شده است علیرغم اینکه تابش نور خورشید، باد و حتی دریا در دسترس بسیاری از صنایع است خیلی در این مورد سرمایه‌گذاری نکنند لطفا نظر خود را بیان نمایید؟
این اقدامات به توجه دولت بستگی دارد و این شرکت برای تولید برق از انرژی اتلاف شده از دودکش، تبدیل الکتروفیلتر به بگ هاوس و ایجاد نیروگاه خورشیدی، دارای طرح است که در صورت گشایش در خریدهای خارجی و یا اعطای تسهیلات، آمادگی عملیاتی نمودن طرح‌های پایلوت را دارد.
کارخانه‌های سیمان طبق استانداردهایی باید فضایی را به درختکاری اختصاص بدهند در مورد عملکرد مجموعه فارس و خوزستان این مورد را شرح دهید؟
طبق استاندارد باید ۲۵ درصد از فضای کارخانه به فضای سبز اختصاص داده شود که از حدود ده سال قبل اقدامات اصلاحی در واحدهای تابعه آغاز شده است. در حال حاضر فضای سبز کلیه کارخانه‌های سیمان فارس و خوزستان خیلی بیشتر از فضایی بوده است که باید مطابق قانون ایجاد می‌کردند. همواره تلاش کردیم تا از گونه‌های سازگار با منطقه استفاده نماییم برای آبیاری فضای سبز از سیستم آبیاری قطره‌ای استفاده کردیم تا در مصرف آب نیز صرفه‌جویی گردد.
خیلی از فعالان محیط‌زیست اعتقاد دارند بسیاری از صنایع در محل‌های تحت حمایت محیط‌زیست یا نزدیک به این مکان‌ها واقع‌شده‌اند و بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری را تهدید می‌کنند بخصوص گونه‌های بومی آیا در واحدهای زیرمجموعه شما این مورد وجود دارد و راهکار شما چه بوده است؟
برای احداث کلیه کارخانه‌ها یکی از اولین مجوزها کسب موافقت سازمان حفاظت محیط‌زیست است و مطابق با ضوابط سازمان یادشده متقاضی احداث چنین کارخانه‌هایی ابتدا بایستی طرح زیست‌محیطی ارائه کند. خوشبختانه واحدهای تابعه این هلدینگ در این زمینه مشکلی ندارند.
در پایان نظر خود را به‌عنوان جمع‌بندی در مورد توسعه پایدار بیان نمایید؟
در توسعه پایدار بایستی شرایط بهره‌برداری از منابع به‌گونه‌ای باشد که ضمن انجام فعالیت‌های اقتصادی به اکوسیستم موجود در محل استقرار کارخانه‌ها لطمه وارد نشود. در این راستا صنعت سیمان سعی نموده است تولید را بدون استفاده از سیستم پخت افزایش دهد و برای حفظ محیط‌زیست هزینه‌ای سنگین که حتی بیشتر از کل هزینه سرمایه‌گذاری برای خطوط تولید است متحمل شود و بستر استفاده از دورریزهای سایر صنایع را برای تولید سیمان مهیا سازد.
با سپاس از وقتی‌که در اختیار ماهنامه سیمان، بتن و افزودنی‌هاگذاشتید.
