افزایش بیش از حد آلایندهها طبیعت را به زانو در میآورد
دکترای تخصصی علوم محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید براین که افزایش آلایندهها به حدی که از توان طبیعت خارج شود، طبیعت را به زانو در می آورد، گفت: آلودگی آب، هوا، خاک و پسماندهای جامد خطرناک مانند ماسک و دستکش میتواند اثرات نامطلوب و ماندگاری را بر طبیعت داشته باشد.
دکتر محمدرضا مسعودی نژاد اظهار کرد: طبیعت بر اساس ساختاری که بر مبنای میلیونها سال شکل گرفته مجموعه آلایندههایی را که توسط بشر تولید میشود به روشهای گوناگون تصفیه میکند و برای بازیافت آلایندهها نیز روشهای گوناگونی را ابداع کرده است. به طورمثال اگر فاضلابی وارد رودخانهای شود بهطور طبیعی در فاصلهای چند کیلومتری از محل ورود فاضلاب آلایندههایی که ایجاد شده، آهسته آهسته کاهش پیدا میکند و اگر غیر از این بود شاید طبیعت صدها سال پیش از بین میرفت.
این دکترای تخصصی علوم محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر این که افزایش بیش از اندازه آلودگی و آلایندهها بهحدی که از توان طبیعت خارج شود، طبیعت را به زانو در خواهد آورد، اظهار کرد: آلودگی آب، هوا و خاک و وجود پسماندهای جامد خطرناک میتواند اثرات نامطلوب و ماندگاری را در طبیعت ایجاد کند.
وی خاطرنشان کرد: آلایندههای محیطی میتواند ساختارهای طبیعی زیستی را برهم زند بهنحوی که بشر باید با نگاه عمیقتر و مسوولیتپذیری بیشتری با محیط زیست رفتار کند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه گفت: نمیتوان با قطعیت اعلام کرد که ناملایماتی همانند شیوع ویروس کرونا بر محیط زیست، نتیجه عکسالعملهای زیستمحیطی است ولی بهطور قطع در هر فرآیندی اگر بیش از اندازه آلاینده به طبیعت تحمیل کنیم قابلیت تصفیه طبیعت از دست میرود و بهطور کلی چرخه طبیعی اکوسیستم از بین خواهد رفت.
وی یکی از پیامدهای از بین رفتن سیستم خودپایشی طبیعت را تجمع بیش از حد آلایندهها دانست و خاطرنشان کرد: تجمع آلایندهها گونههای ضعیفتر و در معرض خطر را بیشتر مورد حمله قرار خواهد داد ولی هیچ موجودی نمیتواند از ناملایمات و مخاطرات بیش از حد در امان باشد.
مسعودینژاد در پاسخ به این پرسش که رهاسازی ماسک و دستکش میتواند طبیعت را با چه چالشهایی روبرو کند،گفت: درباره تجزیه و اثرگذاری مواد پلاستیکی در طبیعت تحقیقات کامل و جامعی در درسترس است. طبیعتا مقدار ماندگاری انواع دستکشهای پلاستیکی و ماسکها در طبیعت مشخص است. به طور مثال اگر از بین هشت میلیون ایرانی چهار میلیون هم در ترددهای بین شهری از ماسک و دستکش استفاده کنند این حجم، حجم قابل توجهی است. پیش از این صرفا در سطح بیمارستانها از ماسک، گان و دستکش استفاده میشد و در سطح شهر بهصورت کلی افراد از این وسایل حفاظتی استفاده نمیکردند ولی در حال حاضر عدد بزرگی از جمعیت از این وسایل استفاده میکنند که رها سازی آن در طبیعت میتواند مشکلات جدی ایجاد کند.
وی در ادامه نسبت به بازیافت غیرقانونی وسایل یکبار مصرف حفاظتی در مقابله با ویروس کرونا هشدار دارد و اظهارکرد: بدیهی است با تحمیل ماسک و دستکشهای استفاده شده به بخش پسماندهای شهری، حجم بسیار بالایی از پسماندهای تر و خشک پس از شیوع کرونا به این بخش تحمیل شدهاند و از آنجا که تجزیه انواع ماسک و دستکش دارای نیمه عمر متوسط است. این وسایل بهصورت طولانی در طبیعت دوام پیدا میکنند و اثرات مخرب خود را خواهند داشت.
دکترای تخصصی علوم محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: نمیتوان عموم مردم را مجبور به رعایت تمامی موارد حفاظت از محیط زیست کرد چرا که ممکن است جامعه تابآوری کافی را نداشته باشد و بعد از گذشت مدتی از عمل به توصیههای مربوط به پیشگیری از کرونا خسته شوند. و در این میان به هر میزان استفاده از وسایل حفاظتی برای پیشگیری از کرونا کاهش پیدا کند کنترل اپیدمی سختتر و دوره بیماری بیشتر خواهد شد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اظهار کرد: با نگاه واقع بینانه به موضوع کرونا، استفاده از وسایل حفاظتی و نحوه کنترل آن میتواند کمک شایانی به جامعه کند بنابراین ارائه توصیهها و راهبردهای کاربردی میتواند راه حل موثری برای کنترل اپیدمی کرونا و پیشگیری از صدمات جدی به طبیعت باشد. توصیهها باید به شکلی مطرح شود که امکان اجرا از سوی مردم را داشته باشد.
این دکترای تخصصی علوم محیط زیست در توضیح این که چگونه میتوان در راستای پیشگیری از کرونا به طبیعت کمک کرد، خاطرنشان کرد: ابزارهای آموزشی و یا ایمنی و یا به میزان لازم استفاده کردن از این تجهیزات میتواند کمک شایانی به پیشگیری از صدمات جدی به طبیعت کند بنابراین زمانی که دولتها با هدف کنترل آسیب به محیط زیست و در ادامه پیشگیری از پاندمی فعالیت میکنند باید این راهکارها را مد نظر قرار دهند./ایسنا