نوسازی ناوگان فرسوده تاکسیرانی یک کار فراسازمانی است و با همکاری چندین سازمان باید شکل بگیرد، بدین معنا که خودروساز خودرو را تأمین کند و فرآیند اسقاط توسط ستاد مدیریت حمل و نقل سوخت کشور انجام شود که در این صورت شاهد انباشت فرسودگی ناوگان تاکسیرانی نخواهیم بود.
نوسازی ناوگان در سال‌های اخیر با موانع زیادی روبرو شده است که از آن جمله می‌توان به مصوباتی از جمله ارتقای سطح تعیین آلاینده‌ها از یورو چهار به یورو پنج اشاره کرد که کارشناسان حمل و نقل معتقدند: «رفع مشکل انباشت تاکسی‌های فرسوده نیازمند یک عزم ملی و مشارکت و هماهنگی دولت و محیط زیست و شرکت خودروسازی و تاکسیرانی است.»
بر اساس اعلام مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی‌های شهری کشور در حال حاضر ۱۹۲ هزار تاکسی فرسوده در شهرهای کشور تردد می‌کند که با روند لاکپشتی نوسازی، تعداد آنها تا سال آینده به ۲۴۲ هزار تاکسی می‌رسد.
البته سازمان تاکسیرانی کلان‌شهرهایی همچون اصفهان و مشهد از محل منابع شهرداری در اقدامی خودجوش نسبت به ارائه تسهیلات ۵۰۰ میلیون ریالی به دارندگان تاکسی‌های فرسوده با نرخ سود چهار درصد برای نوسازی این ناوگان اقدام کردند و منتظر حمایت دولت نماندند، اما اختلاف نظر سازمان محیط زیست با شرکت‌های خودروسازی باعث توقف روند نوسازی تاکسی‌ها شده است.
طبق آخرین اخبار، اتحادیه تاکسیرانی‌های شهری کشور تفاهم‌نامه نوسازی ۱۰ هزار تاکسی را با شرکت ایران خودرو منعقد کرده و بر اساس طرح دیگری با توجه به نوسانات قیمتی خودرو به مالکان تاکسی‌ها اجازه داده شده خودروی دست‌دوم خریداری کنند تا رنگ و پلاک خودروی تاکسی به خودروی جدید منتقل شود.
هادی منوچهری، مدیر عامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهرداری اصفهان در این باره می‌گوید: در حال حاضر به دلیل اختلاف نظر سازمان حفاظت محیط زیست کشور با خودروسازان در خصوص اختصاص خودروهای یورو چهار و یورو پنج، روند نوسازی تاکسی‌های فرسوده شهرهای کشور با چالش رو به رو شده و متوقف مانده است.
وی اظهار می‌کند: موضوع نوسازی تاکسی‌های فرسوده در شهرهای کشور به دلیل حمایت نکردن مالی و فنی و استراتژیکی دولت با مشکل مواجه شده است.
مدیر عامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهرداری اصفهان می‌افزاید: طبق قانون وظیفه نوسازی ناوگان تاکسی بر عهده دولت و وزارت کشور است که دولت به دلایل مختلف از جمله محدودیت‌های موجود نتوانسته به وظایف خود عمل کند.
وی با بیان این که شهرداری اصفهان برای نوسازی تاکسی‌های فرسوده در حرکتی خودجوش تسهیلات ۵۰۰ میلیون ریالی با بهره چهار درصد برای هر تاکسی در نظر گرفت و منتظر حمایت دولت نماند، تصریح می‌کند: اختلاف نظر سازمان محیط زیست با شرکت‌های خودروسازی باعث توقف روند نوسازی تاکسی‌ها شده است زیرا تاکید محیط زیست بر رعایت استانداردهای یورو پنج برای تاکسی‌های جدید دارد، اما نظر خودروسازان بر ارائه خودروهای یورو سه و چهار است.
منوچهری تصریح می‌کند: اختلاف‌نظر دستگاه‌های دولتی باعث شده خودروها پلاک نشود و با توجه به این که نمی‌توان خودروی بدون پلاک را به مشتری تحویل داد در نمایندگی‌ها بلاتکلیف و متوقف مانده است.
وی اضافه می‌کند: از سازمان حفاظت محیط زیست انتظار داریم با شماره‌گذاری خودروها موافقت کند، زیرا این تاکسی‌ها متعلق به رانندگان دارای خودروی فرسوده است و بسیاری از آنها تاکسی خود را اسقاط کرده‌اند، این در حالی است که فعالیت خودروهای فرسوده، آلایندگی بیشتری نسبت به یک خودروی صفر کیلومتر یورو چهار دارد.
مدیر عامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهرداری اصفهان ادامه می‌دهد: حساسیت‌های مطرح شده در ارتباط با یورو چهار یا پنج بودن تاکسی‌های جدید در حالی است که هنوز سهم واقعی میزان آلودگی خودروها در بخش حمل و نقل عمومی مشخص نشده است.
وی اظهار می‌کند: با توجه به پیگیری‌های متعدد شده از طرف اتحادیه تاکسیرانی کشور، تاکسیرانی کلانشهرهای کشور و ارائه درخواست‌های متعدد مصوبات لازم توسط هیئت دولت جهت حل اختلاف اخذ شده و امیدواریم تا روزهای آینده هزاران خودرویی که در کارخانه خودروسازان به این دلیل متوقف شده، آزاد و با آغاز روند نوسازی ناوگان تاکسی به تعهدات خود عمل کنیم.
منوچهری با بیان این که در حال حاضر بیش از سه هزار تاکسی معادل ۴۰ درصد ناوگان تاکسیرانی شهر فرسوده است، می‌گوید: در شهر اصفهان بیش از سه هزار خودرو یورو یک تردد دارند که در این شرایط وجود خودروهای دارای یورو چهار بسیار بهتر است.
دیپلماسی شخصی راهکار نونوار شدن تاکسی‌های شهر
«غلامرضا شیران» کارشناس ارشد حمل و نقل شهری در این باره می‌گوید: نباید فراموش کنیم کارخانجات خودروسازی و سازمان حفاظت محیط زیست هر دو یکی از ارکان و یا بخش‌های مهم دولتی هستند؛ بدان معنا که خودروسازان و سازمان حفاظت محیط زیست هر دو نهادهای دولتی بوده، اما شهرداری یک مجموعه نیمه دولتی و مردمی است.
وی با تاکید بر این که در بسیاری از شهرهای مهم جهان مسئولیت ساماندهی حمل و نقل شهرها بر عهده دولت است، تصریح می‌کند: در کشور ما کلاه بزرگی که از چند سال پیش بر سر شهرداری‌ها و شورای شهر رفته این است که دولت موجود زیرکانه از زیر بار مسئولیت جابجایی مردم در شهرها شانه خالی کرده و مسئولیت آن را بر دوش شهرداری‌ها، شورای شهر و به عبارتی مردم نهاده است.
این کارشناس ارشد حمل و نقل شهری می‌افزاید: در حالی که مسئولیت جابجایی شهروندان با وسایل حمل و نقل همگانی همچون مترو، اتوبوس، تاکسی و تأمین خودروهای پاک و استاندارد همچنین ایجاد تسهیلات برای رانندگان و برای شبکه حمل و نقل بخش همگانی بر عهده دولت‌هاست، دولت ما بد گونه عادت کرده و همان حق و حقوق ناچیز شهرداری‌ها را نیز ادا نمی‌کند.
وی با بیان این که در ارائه حقوق ناشی از دریافت درصدهای خالص فرودگاهی، درصدهای سوخت، جرایم و غیره موضوعاتی است که متأسفانه در حق شهرداری‌ها یا به عبارت دیگر در حق مردم ظلم می‌شود، ادامه می‌دهد: این در حالی است که شهرداری‌ها برای اداره شهر به هزینه‌های کلان نیاز دارند، اما منبع درآمدی جز منابع مردمی ندارند.
شیران می‌افزاید: از سوی دیگر موضوع حفظ محیط زیست و خودروهای استاندارد نیز بسیار اهمیت دارد، اما شاهد یک ظلم دوگانه هستیم زیرا از یک سو دولت در حمایت نوسازی ناوگان از انجام مسئولیت خود شانی خالی کرده و از سوی دیگر دولت اهرم‌های مؤثر خود در این زمینه مانند حفاظت محیط زیست و صنعت خودروسازی را با ظلم مضاعف رو به رو کرده و تاکسی‌هایی را بر شهرها تحمیل می‌کند که در بسیاری از موارد خودروهای غیر استاندارد و روی دست صنعت مانده، است.
وی با بیان این که تعیین حدود استانداردهای ایمنی و زیست محیطی در دست دولت است و دولت آینده باید برای حفظ سلامتی مردم شهرها به این موضوعات مهم توجه کند تا بار وارده بر شهرداری‌ها و در نتیجه به مردم کمتر شود، تصریح می‌کند: حساسیت شهر و شهرداری و سازمان‌های تاکسیرانی برای نوسازی تاکسی‌ها درست است، مردم باید با وسایل حمل و نقل عمومی مناسب جابجا شوند و رانندگان این وسایل نیز که با این خودروها ارتزاق می‌کنند، نباید دغدغه فرسوده بودن وسیله نقلیه را داشته باشند.
کارشناس ارشد حمل و نقل شهری می‌گوید: اینکه مدیریت مجموعه حمل و نقلی و تاکسیرانی شهرها موضوع نوسازی تاکسی‌ها را پیگیری می‌کنند، جای تشکر دارد، اما باید بدانیم از نظر زیست‌محیطی زمانی که طرح زوج و فرد و دیگر طرح‌های ترافیکی را اجرا و سهمیه بنزین را تأمین می‌کنیم، تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها وضعیت خاصی پیدا می‌کنند و با توجه به تردد آنها در شهر برای جابجایی شهروندان، مسئولیت هرگونه عارضه زیست محیطی با بخش حمل و نقل همگانی است؛ بنابراین باید با تدابیری که اندیشیده می‌شود به پاک بودن هوای شهر و رعایت استانداردها توجه شود.
وی اظهار می‌کند: امکان این که بخواهیم ۲۴ ساعته قوانینی را وضع کنیم، خواسته‌ای ساده‌لوحانه است، اما معتقدم یکی از تکالیف مهم مجلس یازدهم رسیدگی به موضوع نوسازی تاکسی‌ها و مرور قانون مدیریت‌های شهری است.
وی دیپلماسی شخصی و تعامل با مسئولان ذی‌ربط را تنها راه چاره مدیران فعلی برای نوسازی تاکسی‌ها می‌داند و تصریح می‌کند: دیپلماسی شهری بخشی از دیپلماسی کشوری است و موضوعات قانونی در آن وجود دارد؛ دیپلماسی شخصی یعنی مدیرعامل تاکسیرانی باید با عوامل دولتی و بانک‌ها چانه‌زنی کرده و برای نوسازی شدن تاکسی‌های شهر تلاش کنند./ایمنا
