کارشناس علوم و مهندسی آب گفت: پساب یا فاضلاب به هرگونه آب استفاده شده در فعالیت‌های‌خانگی، صنعتی، کشاورزی یا تجاری و رواناب‌های سطحی که در محیط به دلایل مختلف آلوده شده، اطلاق می‌شود که در شرایط فعلی نوعی ثروت به‌شمار می‌آید.
کاظم دوستی‌نسب با بیان اینکه پیشرفت تکنولوژی و گسترش سریع شهرنشینی و نبود هماهنگی محیط انسانی با طبیعت، باعث نمایان شدن آثار ناگواری چون آلودگی هوا، آب و افزایش انواع بیماری‌های خطرناک شده است، اظهار کرد: یکی از مواردی که آثار ناگواری بر طبیعت و در نتیجه زندگی انسان می‌گذارد، پساب شهری است که می‌تواند علاوه بر آلودگی آب و خاک، گسترش جانوران، حشرات موذی و بروز بیماری‌های خطرناکی در انسان را در پی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه براساس منشا تولید، پساب به انواع مختلفی مانند فاضلاب خانگی، فاضلاب شهری، فاضلاب صنعتی و … تقسیم می‌شود، افزود: در کشور ما همواره از آن به عنوان یک مشکل بزرگی یاد شده اما حقیقت چیز دیگری است؛ در صورتی که برنامه‌ریزی صحیحی در جمع‌آوری و تصفیه پساب‌ها انجام گیرد نه تنها پساب به عنوان یک چالش و تهدید تلقی نمی‌شود بلکه می‌توان به عنوان یک فرصت به آن نگاه کرد تا حلال بسیاری از مشکلات باشد.
دوستی‌نسب، با بیان اینکه جمع‌آوری و استفاده از پساب در کشور ما سابقه تاریخی داشته و شاید بتوان گفت ایران می‌تواند جزو نخستین کشورهایی باشد که این موضوع را به فرصت تبدیل کرده است، ادامه داد: نمونه بارز آن مربوط به حمام شیخ بهایی است. اما با توجه به این سابقه طولانی، کشور ما در دوره معاصر عملکرد خوبی در استفاده از این منبع آبی نداشته و فعالیت تصفیه‌خانه‌های پیشرفته، سابقه طولانی ندارند.
این کارشناس اضافه کرد: به گفته مسئولان آبفا، بیش از۳۳ میلیون نفر معادل ۵۱ درصد از مردم شهرنشین تحت پوشش شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب هستند در روستاها این وضعیت اسفبارتر بوده و طبق آخرین آمار حدود ۰.۴ درصد از جمعیت روستایی کشور از پوشش تأسیسات فاضلاب برخوردار است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۶۰ درصد شهر زنجان شامل شبکه جمع‌آوری فاضلاب است، اذعان کرد: این شبکه‌ها اغلب به‌صورت سنتی اقدام به دفع فاضلاب می‌کنند. اما کشور ما با قرار داشتن در عرض‌های پایینی و دارا بودن اقلیم خشک _ نیمه‌خشک، کاهش بارندگی و افزایش درجه حرارت در اثر تغییر اقلیم، با چالش کم‌آبی مواجه بوده و این موضوع هر ساله به دلیل تصمیمات اشتباه بدتر شده است.
دوستی‌نسب با اشاره به اینکه آب در بعضی از مناطق باعث بروز مشکلات اجتماعی نیز شده است، تشریح کرد: متاسفانه تصمیم‌گیران همیشه برای حل مشکل کم‌آبی به دنبال سدسازی و انتقال آب بین‌حوزه‌ای هستند و این موضوع جز تحمیل هزینه‌های سرسام‌آور برای دولت، بروز مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی در مبدا، فایده دیگری ندارد.
این کارشناس آب، خاطرنشان کرد: نیاز است تا دولت در بحث جمع‌آوری پساب‌ها و سرمایه‌گذاری در این بخش که نسبت به سدسازی کم‌هزینه‌تر و برای محیط‌زیست سازگارتر است، برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشد و از روش‌های روز دنیا مانند آبخیزداری شهری استفاده کرده تا نه تنها از بروز سیلاب‌های شهری، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، نشست زمین، بروز خسارت‌های مالی و جانی جلوگیری شود، بلکه مشکلات محیط‌زیستی و اقتصادی اجتماعی را نیز کاهش دهد./منبع : ایسنا
