رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیز داری شهرستان آران و بیدگل گفت: ضمانت حیات جوامع انسانی در گرو حفاظت از اکوسیستم و ذخیره‌های ژنتیکی است، بنابراین حفاظت از اکوسیستم‌ها برای انسان یک ضرورت حیاتی است.
سید مجتبی شریفیان، در نشست روز جهانی ذخایر ژنتیکی در کانون توسعه فرهنگی کودکان نوش‌آباد، اظهار کرد: اکوسیستم، مجموعه‌ای از عوامل زنده و غیرزنده است که در تعامل با همدیگر، یک سیستم زنده را به وجود آورده‌اند و اگر هر یک از ارکان اکوسیستم آسیب ببیند در کارکرد اکوسیستم اختلال ایجاد می‌شود.
وی افزود: عناصر زنده و غیر زنده اکوسیستم باید به‌صورت طبیعی در کنار هم و در ارتباط با هم باشند. عناصر زنده که شامل مجموعه‌های جانوری، گیاهی و میکروارگانیسم ها هستند و هر یک از آنها نقش سازنده در اکوسیستم ایفا می‌کنند.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیز داری شهرستان آران و بیدگل، تصریح کرد: گیاهان با تنوع زیستی خود حداکثر کارایی از محیط را دارا هستند. تنوع زیستی عبارت است از مجموعه متنوعی از موجودات زنده که قابلیت‌های متفاوتی در اکوسیستم دارند و این قابلیت‌های متفاوت منجر به نقش‌آفرینی متفاوت آنها در اکوسیستم شده‌است.
شریفیان تاکید کرد: حفاظت از تنوع زیستی یکی از مهم‌ترین اصول مدیریت اکوسیستم‌ها است، زیرا هر موجود زنده در اکوسیستم به‌عنوان یک نقش‌آفرین در اکوسیستم قلمداد می‌شود و بسیاری از گونه‌ها هستند که نقش‌آفرینی آنها منحصر به خودشان است.
وی گفت: یکی از مهم‌ترین اکوسیستم‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان، اکوسیستم‌های بیابانی است که با وجود اینکه حیات در آنها جریان دارد، اما پتانسیل تولید آنها پایین است و این‌موضوع منجر به شکنندگی این اکوسیستم‌ها شده است و هر نوع تغییراتی که در این اکوسیستم‌ها اتفاق بیفتد ممکن است منجر به یک بحران طبیعی شود.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیز داری شهرستان آران و بیدگل، تصریح کرد: یکی از بحران‌های طبیعی که در مناطق بیابانی اتفاق می‌افتد بحران بیابان‌زایی است که پتانسیل اکوسیستم‌ها را کاهش داده و تخریب تنوع زیستی اعم از جانوری و گیاهی را به دنبال دارد.
شریفیان گفت: شهرستان آران و بیدگل یکی از مهم‌ترین قلمروهای اکوسیستم‌های بیابانی است که از تنوع زیستی برخوردار است. رویش گیاهان شور روی مثل تاغ، هالوتامنوس که مقاوم به شوری هستند و گیاهان ماسه روی، مثل اسکنبیل، دم گاوی، انواع سوف پابلند و پا کوتاه در نتیجه رسیدن به یک تعادل بلندمدت در طول زمان بوده است.
وی گفت: گونه‌هایی که در مناطق بیابانی مستقر شده‌اند در طول زمان با شرایط اکوسیستم تطابق حاصل کرده‌اند و توانسته‌اند در داخل اکوسیستم نقش‌آفرینی کنند، بنابراین حفاظت از تنوع زیستی برای تأمین حیات اکوسیستم و جهت تامین جوامع انسانی ضروری است.
شریفیان با اشاره به گونه‌های بومی افزود: توسعه و کاشت گیاهان اِشنان، دم‌گاوی و گزهای شمال نوش آباد، ابوزیدآباد و سفید شهر که تولید نبکاهای زیبایی کرده‌اند هر کدام می‌تواند حکم یک منطقه گردشگری را داشته باشد.
همچنین کارشناس آموزش و ترویج اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کاشان گفت: این شهرستان حدود ۴۰۰ گونه گیاهی دارد که از نظر تنوع زیستی و ذخیره ژنتیکی عالی است که نمونه آن، «آویشن ویشنگ برزک»، «زرین گیاه»، «باریجه» و آویشن است.
علی خالوئی نوش‌آبادی اظهار کرد: دشت بزرگ کاشان، زیستگاه قابل قبولی برای پرندگان، پستانداران و گیاهان است که وجود کوچک‌ترین پرنده خاورمیانه، گواه این مدعاست. گربه پالاس، گربه شنی،روباه شنی، کاراکال در رده حیوانات و هوبره که پرنده در معرض خطر نابودی است، ذخایر ژنتیکی ارزشمند دشت کاشان است.
وی افزود: تغییرات اقلیمی متأسفانه ذخائر ژنتیکی دشت کاشان را به مخاطره می‌اندازد. کمبود باران، تغییر بارش برف به باران، تغییرات زمانی بارشها از زمستان به بهار و تغییرات مکانی از دشت به کوهستان، خطرهای بزرگی است که ذخائر ژنتیکی را تهدید می‌کند.
این پژوهشگر حوزه منابع طبیعی، تصریح کرد: برخی عوامل انسانی مانند کوچک شدن مراتع، رشد صنعت، ساخت جاده‌ها، رشد کشاورزی و گازهای گلخانه‌ای، عوامل عمده‌ای هستند که تغییرات ذخائر ژنتیکی را شتاب می‌بخشد.
وی تاکید کرد: دشت کاشان دارای ۴۱۱ گونه ذخیره گیاهی است که هرکدام دارای ژنتیک قابل توجهی هستند، اما متاسفانه عدم وجود مکان، یا متولی خاصی برای پژوهش و شناسایی ذخایر ژنتیکی در کاشان باعث بی‌مهری به این نعمت‌های الهی و یا شاید حذف آنها شده است.
خالوئی گفت: برخی از گونه‌های گیاهی و جانوری دشت کاشان گونه‌های شاخص و مهمی هستند که رویشگاه خاصی نیاز دارند و با حذف رویشگاه و یا زیستگاه آنها در معرض خطر قرار می‌گیرند و ژن‌های آن که یک گونه خاص را به وجود می‌آورند ممکن است از بین بروند./ایسنا
چهارم آوریل برابر با پانزدهم فروردین، به نام “روز جهانی ذخایر ژنتیکی و زیستی” نام‌گذاری شده است.
