با فرهنگ‌سازی به رشد صنعت سبز و حفظ محیط‌زیست کمک نماییم
علیرضا خدایی
سردبیر نشریه توسعه سبز
حدود یک سال پیش کار فصلنامه توسعه سبز را آغاز کردیم و از همان ابتدا هم گفتیم که هدف ما یک رسانه فعال در حوزه توسعه پایدار است خیلی هم تاکیدی نداشتیم تا کار چاپی انجام بدهیم. در همین زمان موفق شدیم تا سایت این نشریه را روزانه به‌روزرسانی کنیم و در هر فصل هم نشریه را چاپ نماییم به‌جز شماره بهار که به خاطر مشکلات کرونا و تاثیر آن بر کار کلیه رسانه‌ها و بخصوص مجله‌های مکتوب باعث شد تا در این فصل شماره‌ای نداشته باشیم و شماره تابستان هم با اندکی تاخیر چاپ شود. البته اولویت اصلی ما یک رسانه مجازی است پس خیلی ناراحت کننده نیست اما متاسفانه در همین مدت کوتاه شاهد موارد متعددی از عملکرد زیست‌محیطی برخی دوستان بوده‌ایم که جای تامل دارد.
نشریه توسعه سبز سعی داشته است تا بیشتر در حوزه توسعه پایدار (توسعه هم‌زمان جامعه و اقتصاد با توجه به حفظ محیط‌زیست) بپردازد یعنی خیلی مانند بسیاری از دوستان در رسانه‌های محیط‌زیستی دیگر صرفا به جنبه زیست‌محیطی نمی‌پردازیم و سعی داریم تا در برخی موارد منافع صنایع را هم در نظر بگیریم؛ اما نپرداختن اکثر مردم و بخصوص مسئولان و مدیران به محیط‌زیست کشور و بحث توسعه پایدار و توجه اندک توجه به آن، برای ما هم دغدغه جدی ایجاد کرده است، گویا این موارد اصلا در کشور جایگاهی ندارد و بسیار دردناک است. از طرفی بسیاری از دوستان هم به ظاهر به این موضوعات می‌پردازند و فقط برای شوآف‌های تبلیغاتی و یا از اجبار است، حداقل تکلیف با دوستانی که به محیط‌زیست نمی‌پردازند یا مخالف هستند روشن است.
متاسفانه این موارد در سازمان‌های محیط‌زیستی بیشتر خود را نشان می‌دهد وقتی به راحتی شاهد هستیم نهادها و موسسات متفرقه گواهی، لوح و مدارک دیگر زیست‌محیطی را بدون ارزیابی درست ارایه می‌دهند و هر کسی که گویا پول بیشتری خرج کند تندیس بهتری می‌گیرد و رعایت شیوه‌نامه‌ها خیلی جایگاهی ندارد بیشتر قابل تامل است.
چند سال پیش با یکی از دوستان در همایشی حضور داشتیم که لوح سبز به صنایع مختلفی که در صنف و یا منطقه خود واحد برتر محیط‌زیست شده بودند اهدا می‌کرد پس از پایان مراسم بدون اینکه هیچ کلامی در مورد این بحث بین ما در طول این مراسم ردوبدل شود هر دو نفر معتقد بودیم بیشتر یک مراسم نمایشی و هدف فقط جذب مالی بوده است، من معتقد بودم همین هم ارزشمند است حداقل افراد صنعتی را به تفکر در حفظ محیط‌زیست و رعایت نکات آن جلب می‌کند که دوست همکار معتقد بود بله ولی اکنون زمان اجرا است و این حرف برای ۲۰ سال پیش مناسب بود!
مدت کوتاهی بعد از این همایش، نمایشگاه محیط‌زیست تهران بود که اولا نمایشگاه صنعت بود نه محیط‌زیست و اصلا حداقل‌های استاندارد یک نمایشگاه سبز رعایت نشده بود استفاده بسیار از مواد غیر بازیافتی، مزاحمت‌های صوتی که خود جای تفکر داشت و متاسفانه حمایت کننده هر دو مراسم سازمان محیط‌زیست بود!
همان‌طور که می‌دانیم و در یادداشت قبل هم به آن اشاره شد حفظ محیط‌زیست یک امر جدی است و توسعه سبز صنعت باید اولویت باشد و در مواردی که واقعا نمی‌توان منافع محیط‌زیست و صنعت را با هم در نظر گرفت اولویت قوانین باید به نفع محیط‌زیست باشد. دوستان صنعتی، معدنی، کشاورز، کارآفرین و اقتصاددان اگر توسعه صنف آن‌ها بیکاری را کاهش می‌دهد نادیده گرفتن محیط‌زیست جان را نشانه می‌گیرد و لطمات بسیاری به جان و مال می‌زند چنانچه در این روزگار کرونا شاهد هستیم.
یکی از موارد دیگر به‌عنوان یک فعال رسانه‌ای اقتصادی و با رویکرد بیشتر در حوزه صنعت و معدن مشاهده می‌کنم بسیاری از دوستان این حداقل قوانین زیست‌محیطی را هم نمی‌خواهند رعایت کنند و سعی در حذف و یا فرار از آن به دلایل مختلف هستند، افرادی که در حوزه معدن هستند می‌گویند بخش کشاورزی رعایت نمی‌کند پس چرا ما رعایت کنیم، صنعت مواد غذایی می‌گوید وقتی عمده آلودگی هوا مرتبط با صنایع معدنی، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها است جلوی آن‌ها را بگیرید و بگذارید ما کار خود را انجام دهیم، دامدار می‌گوید درست است که جنگل‌ها را در معرض تخریب قرار می‌دهیم اما تامین کننده گوشت و لبنیات هستیم چرا جلوی ساخت‌وسازهای بی‌رویه در مراتع را نمی‌گیرید. البته اینکه توجه را به کارهای غیر محیط‌زیستی دیگر کسب‌وکارها جلب می‌کنند کار درستی است؛ اما متاسفانه همگی به علت رعایت نکردن دیگری سعی در عدم رعایت خود و دریافت مجوزهای فعالیت و توسعه دارند که واقعا جای تامل دارد.
ذکر این نکته ضروری است وقتی فرهنگ جامعه توسعه یافته باشد که یکی از محورهای توسعه پایدار است نمی‌گوییم چرا آن فرد رعایت نمی‌کند باید بگوییم: “چون من رعایت می‌کنم پس وظیفه آن صنعت، کارخانه، معدن، صنف و فرد هست که رعایت کند و چرا در حوزه دیگر ضعف داریم.”
یکی از مواردی که به نظر باید بدان توجه شود و امید است تا به آن پرداخته شود که نقشی اساسی در کاهش آلایندگی بخصوص هوا در شهرها دارد در سال‌های اخیر بسیاری از محصولات صنایع مختلف به مازاد تولید رسیده‌اند و بسیاری از این صنایع آلاینده هستند حجم عرصه محصول تولیدی آن‌ها بیشتر از درخواست بازار است و مشکلات متعدد فروش دارند بهتر نیست تا سازمان‌ها، هلدینگ‌ها و انجمن‌های ذی‌ربط واحدهای فرسوده را که معمولا آلاینده‌تر هستند و داخل شهرها واقع شده‌اند تعطیل نمایند و واحدهای جدیدتر سهم بازار آن‌ها را در دست گرفته و زیان آن‌ها را پرداخت نمایند (گرچه عمر خود را کرده‌اند و در عمر طولانی خود هزینه احداث و بهره‌برداری را جبران کرده‌اند و در بسیاری موارد به علت قرار گرفتن در شهرها یا حومه ملک آن‌ها ارزشی چند برابر پیدا کرده است) متاسفانه بسیاری از واحدها حاضر نیستند بپذیرند که توسعه شهرها و متصل شدن آن‌ها به شهرها تاثیر آلایندگی را چند برابر کرده است و جالب است که این دوستان هم می‌گویند:” ما از قبل بوده‌ایم و شهرها توسعه پیدا کرده‌اند؟!”
امروزه به علت آلودگی شهرها واحدهای صنعتی حتی کوچک نباید در داخل یا حومه شهرها (حتی شهرهای کوچک) باشد چه برسد به کلان‌شهرها، هر چند در این مورد قوانینی وجود دارد که عملا اجرا نمی‌شود، دوستان صنعتی و بخصوص کارخانه‌دار مکان واحد صنعتی (کارخانه) در فاصله حداقل صد کیلومتری شهرها است و اینکه شما بوده‌اید شهر نبوده دلیل موجهی نیست.
هر کسب‌وکاری برای یک مکان ویژه تعریف شده است و امید است با قدرت نفوذی که داریم به دلایل شخصی و غیره کسب‌وکار آلاینده را به نزدیک خانه نیاوریم و اجازه دهیم در جای مناسب احداث شود.
البته چندین نکته پراکنده بود که ذکر آن‌ها ضروری بود هر چند نیاز به پرداختن بیشتر دارند که حتما در اهداف این رسانه است و موارد کامل‌تر در سایت نشریه فراوان قابل‌مشاهده است ضمنا از دوستانی که در موارد ذکرشده چه موافق و چه مخالف نظری دارند لطفا نظرات خود را برای نشریه ارسال نمایند.
محتوی مرتبط بیشتربخوانیم:
ما رعایت می‌کنیم چون وظیفه است دیگران هم باید رعایت کنند
سخن نخست: کرونا حاصل بی‌توجهی به محیط‌زیست
سخن نخست؛ چرا توسعه سبز
۳ دیدگاه ها