یک پژوهشگر روس موفق شده تا روشی سازگار با محیط زیست را برای تولید داروی مالاریا ارائه دهد.
به نقل از بیوتک، یکی از شیمیدانان “دانشگاه دوستی ملل روسیه”(RUDN) روسیه، روشی سازگار با محیط زیست را برای تولید داروی “داپسون”(Dapsone) ارائه داده است که رشد عوامل مالاریا و جذام را مهار می‌کند.
مولفه اصلی این واکنش، هیدروژن پراکسید است که ترکیبات مخرب زیست محیطی ایجاد می‌کند و تنها محصول جانبی آن آب ساده است. این روش بر خلاف فناوری‌های دیگر، تنها یک مرحله تولید داپسون را شامل می‌شود و به دمای بالا نیازی ندارد. کاتالیزگر این واکنش می‌تواند بدون این که تاثیر آن کاهش یابد، دوباره مورد استفاده قرار بگیرد.
بسیاری از افراد فکر می‌کنند که جذام، یک بیماری مربوط به گذشته است اما با حدود ۲۰۰ هزار بیمار که سالانه در جهان به ویژه در هند، برزیل و نپال ثبت می‌شوند. با کمک آنتی‌بیوتیک‌هایی که از رشد باکتری “مایکوباکتریوم”(Mycobacterium) پیشگیری می‌کنند، می‌توان برای کنترل و درمان این بیماری اقدام کرد.
در مقابل، مالاریا یکی از قابل گسترش‌ترین بیماری‌های جهان است که سالانه ۲۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا می‌شوند. گسترش “پلاسمودیوم”(Plasmodium) که عامل بروز این بیماری است، با کمک آنتی‌بیوتیک‌ها مهار می‌شود.
داپسون، یک داروی ایمن و در دسترس است که می‌تواند برای مقابله با هر دو بیماری موثر باشد و در فهرست داروهای ضروری ” سازمان جهانی بهداشت”(WHO) قرار دارد. در هر حال، تولید این دارو با روش‌های سازگار با محیط زیست صورت نمی‌گیرد و به استفاده از دمای بالا و اسیدهای تهاجمی مانند اسید سولفوریک نیاز دارد. “رافائل لوک”(Raphael Luke)، شیمیدان دانشگاه دوستی ملل روسیه، یک فناوری سازگار با محیط زیست برای تولید داپسون طراحی کرده است که می‌تواند تولید آن را افزایش دهد تا دارو در دسترس بیشتر بیماران قرار بگیرد.
در این روش جدید، واکنش‌های مورد نیاز برای انجام شدن روند تولید داپسون، در دمای اتاق صورت می‌گیرد و تنها یک مرحله دارد. لوک گفت: هیچ کدام از روش‌های ابتدایی تولید داپسون، به طور کامل سازگار با محیط زیست نیستند و چندین مرحله را طی می‌کنند. این پیچیدگی، امکان تولید محصولاتی جانبی را نیز افزایش می‌دهد که باید از واکنش پاک شوند.
لوک و گروهش، کاتالیزگری از جنس”پلی‌اکسومتالات”(polyoxometalate) ابداع کردند. افزایش ویژگی‌های اسیدی این کاتالیزگر به آن امکان داد تا در دمای پایین عمل کند. پژوهشگران برای این که از حذف کاتالیزگر در این واکنش پیشگیری کنند، ترکیبات جدیدی را به کار بردند. آنها از یک هیدروژل استفاده کردند که از پروپانوئیک اسید و آکریل آمید ساخته شده بود. این کاتالیزگر قابلیت چندین بار استفاده را دارد و می‌توان حداقل سه بار از آن استفاده کرد؛ بدون این که تاثیر و کارآیی آن از بین برود.
این پژوهش، در مجله “Microporous and Mesoporous Materials” به چاپ رسید./ایسنا
