پایگاه خبری سبز رسانه پایگاه تخصصی تخصصی با رویکرد محیط زیست، بهینه سازی انرژی و انرژی های تجدیدپذیر در صنعت و معدن
نقدی بر نمایشگاه محیط زیست فروردین ماه سال ۹۸
علیرضا خدائی
هجدهمین نمایشگاه محیط‌زیست در ۲۴ تا ۲۷ فروردین‌ماه سال جاری در محل نمایشگاه بین‌المللی تهران در حالی برگزار شد که عمده شرکت‌کنندگان در این نمایشگاه واحدهای صنعتی به‌ویژه معدنی و صنایع معدنی بودند. اکثر غرفه‌های نمایشگاه متعلق به به معادن و صنایع معدنی بود. اگر حضور چند شرکت پتروشیمی و چند شرکت مختلف دیگر نبود می‌توان این نمایشگاه را یک نمایشگاه تخصصی معادن و صنایع معدنی دانست. اولین چیزی که در این نمایشگاه ذهن را درگیر می‌کرد این بود که گویا تنها معادن و صنایع معدنی در کشور مشکل محیط‌زیست دارند!
بنده قصد دفاع یا تخریب هیچ گروهی را ندارم ولی امروزه همگی میدانیم که بزرگ‌ترین مشکل محیط‌زیستی کشور خود کلان‌شهرها، شهرها و حتی روستاها هستند، لازم نیست کلان‌شهری مثل تهران را در ابتدا بررسی کنیم و کافی است که به یک روستا کوچک نگاهی بیندازیم! آیا در این روستا به آلایندگی آب توجه می‌شود؟ در این روستاها اجبار شده است که باید مرکز تصفیه فاضلاب انسانی وجود داشته باشد؟ آیا در این روستاها به بهینه‌سازی مصرف انرژی توجه می‌شود؟ از همه مهم‌تر، آیا به طبیعت و زیستگاه‌های جانوری و گیاهی تعرض نمی‌کنند؟ آیا به ساکنین این روستا اجبار شده است که باید طبق استاندار درختکاری کنند؟ حال شما همین روستای کوچک را با بزرگ‌ترین واحد صنایع معدنی کشور مقایسه کنید و ببینید آلایندگی و تخریب محیط‌زیست کدام در هر سه مورد آب، هوا و خاک بیشتر است. حال کلان‌شهر تهران را در نظر بگیرید که میزان تخریب و آلایندگی محیط‌زیست این کلان‌شهر چند هزار و شاید چند میلیون برابر واحدهای صنعتی است؟ مرکز تنفس کشور یعنی جنگل‌های شمال و رشته‌کوه‌های زاگرس در چه اوضاع است؟ آیا کسی جلوی ویلاسازی در جنگل ایستاد؟ آیا کسی جلوی تخریب مراتع ایستاد؟ آیا کشور ما دارای مزیت تولید چوب است که کسی با تخریب و قطع درختان مقابله نمی‌کند؟ چه میزان درخت در کشور برای زغال اعلای لیمو جهت قلیان و کباب تخریب می‌شود؟ چه کسی به ساخت‌وسازهای باغ‌ها در شهرآلوده تهران که نیاز به درختکاری دارد مجوز می‌دهد؟ نقش سازمان حمایت محیط‌زیست در این موارد چیست؟!
سال جدید در کشور با واقعه تلخ سیل آغاز شد، در چند سال اخیر همگی شاهد بودیم که مدیران و مسئولان معضل اصلی جامعه و محیط‌زیست را خشک‌سالی اعلام کردند از خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه ارومیه تا رودخانه‌ها، اما سال جدید خداوند به ناگاه منبع عظیم آب را بر کشور ما بارید اما نتیجه چه شد؟! بجای آنکه کام هم‌وطنان از این نعمت شاد شود، شد مایه تاسف و اندوه! دیدن مردمی که خانه و زندگی خود را شناور درآب دیدند عید را برهمه ما تلخ کرد. موقعی که این خانه‌ها ساخته می‌شد مسئولان کجا بودند؟ چرا هیچ کاری در مقابل آنها انجام نشد؟ حال بر فرض اینکه مسائل مالی و شرعی اجازه‌ی تخریب خانه‌هایی که معلوم نیست چرا در حاشیه رودها ساخته شده‌اند را نمی‌دهد، چرا شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و برخی از ارگان‌های مرتبط به برخی از این املاک مجوز داده‌اند؟ این‌ها به کنار، آن فیلمی که در فضای مجازی پخش شد و یک ساختمان اداری در اثر ریزش به داخل سیل افتاد و کامل تخریب شد چگونه احداث‌شده بود؟
البته من قصد حمایت از صنایع و معادن کشور را ندارم و همه دوستانی که گفت‌وگوها و دست‌نوشته‌های پیشین بنده را مطالعه کرده باشند می‌دانند که همواره منتقد عملکرد محیط‌زیستی خیلی از واحدها هستم. شاید صنعت و معدن مشکل زیست‌محیطی داشته باشند اما قطب کارآفرینی و شکوفایی اقتصاد کشور نیزهستند. اگر بدون تعصب بگویم اکثر این صنایع همواره به بحث توسعه پایدار تاکید دارند و مسایل محیط‌زیستی را تا حد امکان رعایت می‌کنند. چیزی که صنعت‌کاران و معدن‌کاران را ناراحت می‌کند این است که قانون فقط شامل آنها می‌شود و شامل هیچ بخش دیگری، حتی خود سازمان‌های دولتی نمی‌شود و چرا فقط صنعت و معدن جریمه می‌شود؟ چرا شامل ویلا سازان شمال، تولیدکنندگان چوب و از همه مهم‌تر شهرداری‌های کشور که بزرگ‌ترین تخریب‌کنندگان محیط‌زیست هستند نمی‌شود؟
نمایشگاه امسال
همه میدانیم که نمایشگاه فضای مناسبی جهت ارایه و نمایش خدمات در موضوع مرتبط است. متاسفانه در اکثر نمایشگاه‌ها برگزارکننده و حتی شرکت‌کننده استانداردهای لازم را رعایت نمی‌کند؛ چیزی که نمایشگاه محیط‌زیست را متمایز کرد حضور خوب و بابرنامه غرفهها با استانداردهایی بهتر نسبت به نمایشگاه‌های دیگر بود. کارگاه‌های آموزشی، نشست‌ها، حضور مدیران ارشد کارخانه‌ها و کارشناسان محیط‌زیست در این نمایشگاه وجه متمایزکننده بود و اکثر غرفهها برنامه‌ای خاص برای نمایشگاه داشتند؛ از برگزاری جلسات مختلف، اهدای هدایای محیط‌زیستی و معرفی پروژه‌های محیط‌زیستی معادن می‌توان نام‌برد که برای نمونه هلدینگ میدکو در این نمایشگاه از چندین پروژه مرتبط با محیط‌زیست زیر مجموعه‌های خود رونمایی کرد.
در نقطه مقابل عملکرد برگزارکننده نمایشگاه بسیار ضعیف بود؛ اسم نمایشگاه محیط‌زیست را داشت ولی رعایت حداقل استانداردهای محیط‌زیستی در این نمایشگاه مشاهده نمی‌‌شد؛ برای نمونه در این نمایشگاه یک سطل تفکیک زباله که پیش پا افتاده‌ترین استاندارد محیط‌زیست است وجود نداشت!!
آلودگی صوتی خود یکی از عوامل تاثیرگذار بر محیط‌زیست است اما متاسفانه یکی از مشکلات اصلی نمایشگاه صداهای نامتعارفی بود که با این مکان همخوانی نداشت؛ نظیر موزیک غیر مرتبط، صدای بسیار بلند گاه و بی‌گاه مجری و تداخل صداهای مختلف، افراد را دچار سردرد می‌کرد و همه غرفه داران از مشکلات عصبی که ایجاد کرده بود شاکی بودند.
همان‌طور که گفته شد به نظر فقط صنعتی‌ها حضور داشتند و با وجود اینکه خیلی از استان‌ها پاویون گرفته بودند فقط واحدهای معدنی و صنعتی این استان‌ها حضور داشتند.
